1. Podstawą koncepcji szkoły są wymagania prawa oświatowego, dokumenty kościoła katolickiego (Deklaracja Soboru Watykańskiego II o wychowaniu chrześcijańskim – Gravissimum educationis; Kodeks Prawa Kanonicznego; dokumenty Kongregacji do spraw edukacji katolickiej, nauczanie Jana Pawła II, Program wychowawczy szkół Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich, Statut szkoły
Katolickie Liceum Ogólnokształcące SPSK w Zawierciu powstało w 1994 roku a Katolickie Gimnazjum w 2004 r. z inicjatywy katolików świeckich. Organem prowadzącym szkołę jest Stowarzyszenie Przyjaciół Szkół Katolickich w Częstochowie. Ogólnopolska organizacja oświatowa kierująca ponad stu katolickimi placówkami oświatowymi. Najważniejsze, ogólne cele tych szkół są kształtowane wspólnie przez wszystkie te, wspierające się i współpracujące środowiska, z organami Stowarzyszenia na czele. Współpraca ta polega, między innymi na wypracowywaniu ogólnej koncepcji szkoły katolickiej, dostosowanej do potrzeb lokalnych, wspieraniu się w działaniach formacyjnych (rekolekcje i wyjazdy formacyjne dla pracowników i młodzieży), edukacyjno – wychowawczych (wymiana doświadczeń, programów działań, organizacja konkursów, zawodów, imprez i uroczystości), organizacyjnych (prowadzenie wspólnej obsługi administracyjno – finansowej, opracowywanie dokumentów, standardowych rozwiązań problemów, wymiana kadr i powoływanie dyrektorów szkół), wspierających rozwój zawodowy pracowników (regularne szkolenia i konferencje organizowane dla nauczycieli i dyrektorów szkół, finansowanie doskonalenia zawodowego, wspomaganie rozwoju szkół poprzez wskazywanie obszarów wymagających zmian), reprezentowanie szkół na zewnątrz wobec różnych instytucji, działaniach finansowych (pozyskiwanie środków finansowych dla szkół i ich rozliczanie, dbałość o ich infrastrukturę – zakup wyposażenia, remonty i inwestycje).
Szkoła należy do ogólnopolskiej Rady Szkół Katolickich, która zapewnia opiekę Episkopatu Polski, reprezentację jej interesów, pomoc w doskonaleniu funkcjonowania, porady prawne oraz buduje wspólnotę szkół katolickich w Polsce.
Podmiotem działań szkoły jest uczeń – a nie klasa, osoba ludzka – a nie zbiorowość. Praca wychowawcza domaga się od nauczycieli i wychowawców przede wszystkim indywidualnych kontaktów z uczniami. W wychowaniu, praca z klasą nigdy nie zastąpi wartości indywidualnego spotkania z uczniem. Cele i zadania szkoły dotyczą kształcenia, wychowania, formacji duchowej i opieki dotyczącej ucznia, wspierania roli rodziny, działania na rzecz związanego z Kościołem i świeckiego środowiska lokalnego.
Cele i zadania szkoły dotyczą kształcenia, wychowania, formacji duchowej i opieki dotyczącej ucznia, wspierania roli rodziny, działania na rzecz związanego z Kościołem i świeckiego środowiska lokalnego.
- wspomaga integralny rozwój ucznia, prowadzący do syntezy kultury, wiary i życia, poprzez formację duchową, moralną, kulturową, społeczną i fizyczną,
- harmonijnie realizuje zadania w zakresie nauczania, kształcenia umiejętności i wychowania, traktując je jako wzajemnie uzupełniające się i równoważne wymiary pracy nauczyciela,
- zapewnia zdobywanie rzetelnej wiedzy i umiejętności na poziomie umożliwiającym uczniom co najmniej kontynuację nauki na następnym etapie kształcenia,
- wprowadza w świat nauki, kultury i sztuki,
- rozbudza i rozwija indywidualne zdolności twórcze ucznia,
- uwzględnia indywidualne potrzeby ucznia i troszczy się o zapewnienie mu równych szans,
- uczy samodzielności, obowiązkowości, odpowiedzialności oraz czujności wobec zagrożeń dla zdrowia fizycznego, psychicznego i duchowego,
- kształtuje umiejętności społeczne ucznia, stwarzając warunki do indywidualnego i grupowego działania na rzecz bliźnich,
- kształtuje poczucie tożsamości kulturowej, historycznej i narodowej, ucząc jednocześnie otwartości i szacunku dla innych kultur i narodów,
- prowadzi edukację regionalną i ekologiczną,
- udziela uczniom wsparcia opiekuńczo – wychowawczego, odpowiednio do ich potrzeb i możliwości szkoły,
- kształtuje zdrowe środowisko wychowawcze,
- wspiera wychowawczą rolę rodziny,
- umożliwia członkom społeczności szkolnej pogłębioną formację religijno – moralną.
W procesie kształcenia szkoła kładzie nacisk na:
- indywidualizację kształcenia,
- problemowe poznawanie praw i zjawisk,
- rozumienie przekazywanej wiedzy,
- rozwijanie zdolności dostrzegania różnego rodzaju związków i zależności istniejących w świecie,
- rozwijanie zdolności myślenia analitycznego i syntetycznego,
- rozbudzanie dociekliwości poznawczej, ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy i dobra,kształtowanie w świadomości uczniów zintegrowanego systemu wiedzy, umiejętności i postaw.
W pracy wychowawczej szkoła troszczy się o:
- kontakt indywidualny z uczniem jako najwłaściwszy i najskuteczniejszy środek wychowawczy,
- formację duchową uczniów,
- formację moralną uczniów,
- formację kulturową uczniów,
- formację społeczną uczniów,
- kształtowanie u uczniów samodzielności w dążeniu do dobra,
- kształtowanie u uczniów postawy dialogu,
- poznanie zagrożeń (w tym moralnych) i sposobów obrony przed nimi.
W działaniach opiekuńczych szkoła zapewnia uczniom bezpieczeństwo oraz właściwe warunki rozwoju psychicznego i fizycznego:
- kształtuje u uczniów świadomość, że zdrowie jest darem Boga i nie mamy prawa go niszczyć,
- uświadamia uczniom związek między duchowym, a psychicznym i fizycznym zdrowiem człowieka,
- propaguje zdrowy styl życia i nauki,
- organizuje miejsca wypoczynku i rekreacji na terenie szkoły
- organizuje dla uczniów wyjazdy prozdrowotne i wypoczynkowe,
- rozbudza u uczniów potrzebę podejmowania aktywności fizycznej poprzez prowadzenie różnorodnych zajęć wychowania fizycznego, organizowanie imprez turystycznych, sportowych, rekreacyjnych, różnych formy współzawodnictwa sportowego,
- korzystając z posiadanych możliwości, organizuje lub świadczy pomoc socjalną,
Szkoła prowadzi działania profilaktyczne wobec uczniów poprzez:
- kształtowanie osobowej relacji ucznia z Bogiem,
- wzmacnianie więzi uczniów z rodzicami,
- głębszy, życzliwy kontakt między nauczycielem i uczniem,
- umieszczenie osoby i jej integralnego rozwoju w centralnym punkcie pracy edukacyjnej i wychowawczej,
- przyjęcie i akceptację ucznia,
- dostrzeganie i zaspokajanie codziennych potrzeb ucznia,
- dostrzeganie i zaradzenie trudnościom ucznia,
- dostosowanie sytemu kształcenia do możliwości ucznia,
- indywidualne rozmowy z uczniem motywujące do podjęcia konstruktywnych postanowień osobistych,
- rozbudzanie zainteresowania własnym rozwojem,
- przekazywanie właściwej i obiektywnej orientacji moralnej,
- zakorzenienie wartości moralnych i społecznych (patriotyzm, wrażliwość na potrzeby innych, szacunek dla dobra wspólnego),
- wiarygodność nauczycieli, którzy sami spełniają kryteria proponowane uczniom,
- jednolity system oddziaływań wychowawczych,
- jasne określenie wymagań i konsekwencji nieprawidłowego zachowania oraz zdecydowane reagowanie wobec zaistniałego zła,
- tworzenie zdrowego i przyjaznego uczniom środowiska szkolnego,
- organizację pracy szkoły, która angażuje wszystkich uczniów w realizację podejmowanych zadań,
- stosowanie metod nauczania inspirujących i wzmacniających zainteresowanie nauką,
- obecność treści profilaktycznych w nauczaniu różnych przedmiotów,
- wspieranie działań konstruktywnych grup rówieśniczych działających w ramach np. harcerstwa, ruchów religijnych, wolontariatu, turystyki i sportu,
- pogłębioną formację religijną i stałą opiekę duszpasterską,
- szkolenia nauczycieli, które mają na celu podnoszenie kompetencji wychowawczych i profilaktycznych,
- organizowanie programów edukacyjnych dla rodziców,
- diagnozowanie problemów szkoły i podejmowanie planowych działań zaradczych, które powinny prowadzić do eliminacji czynników ryzyka,
- zapraszanie specjalistów na zebrania rady pedagogicznej i spotkania z rodzicami,
- współpracę z poradniami psychologiczno – pedagogicznymi w celu usuwania deficytów umiejętności życiowych,
- korzystanie w formie uzupełnienia z programów profilaktycznych spójnych z programem wychowawczym, realizowanych przez kompetentne osoby,
- monitorowanie i ocenianie podjętych działań.
4. Sposób realizacji celów i zadań szkoły przez nauczyciela.
Do wspólnoty szkolnej w równej mierze należą pracownicy szkoły, uczniowie i rodzice, co oznacza, że wszyscy poczuwają się do odpowiedzialności za kształt i funkcjonowanie szkoły.
W podejmowanych działaniach szczególną rolę odgrywają jednak nauczyciele i inni pracownicy szkoły, którzy bezpośrednio realizują przedstawione cele i zadania.
Szkoła zakłada, że pracujący w niej nauczyciele będą dla swoich wychowanków prawdziwymi mistrzami na ścieżkach nauki i wiary. Dlatego powinni dążyć do:
- do integralnego rozwoju własnej osobowości, w szczególności stałej formacji ducha i umysłu,
- rzetelnego – wynikającego z troski o dobro ucznia – realizowania zadań dydaktycznych i wychowawczych,
- wysokiego i stale podnoszonego poziomu kwalifikacji zawodowych,
- łączenia tego co najpiękniejsze z historii polskiej kultury i oświaty z wymogami współczesności,
- ciągłej troski o obecność prawdy w treściach nauczania oraz dobra i miłości w pracy wychowawczej,
- pracy z uczniami nie ograniczającej się do zajęć szkolnych,
- udziału w każdym roku w rekolekcjach i szkoleniach organizowanych przez organ prowadzący oraz pielęgnowania życia wewnętrznego, będącego motorem i źródłem rozwoju osobowości,twórczego kształtowania osobowości swoich wychowanków poprzez nawiązywanie bliskiego i przyjaznego kontaktu z jednoczesnym stawianiem wymagań uwzględniających możliwości ucznia,
- budowania klimatu, który tworzy ze społeczności szkolnej wspólnotę ludzi sobie bliskich, życzliwych i wzajemnie się wspierających w poszukiwaniu prawdy, odkrywaniu piękna i czynieniu dobra,
- odpowiedzialnego włączania się w proces edukacyjno – wychowawczy szkoły zgodnie z jej charakterem.
W wykonywanej pracy nauczyciel powinien podejmować:
- duchowość, która proces przemiany człowieka rozpoczyna od zniżenia się do tego, co w nim naprawdę tkwi; od poważnego potraktowania jego potrzeb, zranień i radości, codziennych przeciwności,
- duchowość wydarzeń, która polega na uznaniu, że każde wydarzenie pochodzi od Boga,
- kontakt indywidualny, rozumiany jako prawdziwe spotkanie osób,
- stawanie w prawdzie, która jest kręgosłupem procesu dydaktycznego i wychowawczego.
Realizując zadania statutowe szkoły nauczyciel w szczególności ponosi odpowiedzialność za:
- prawidłowy przebieg zajęć dydaktyczno – wychowawczych i stosowanie właściwych metod pracy,
- jakość i wyniki pracy dydaktycznej i wychowawczej,
- sprawiedliwe ocenianie pracy i zachowania uczniów,
- uwzględnianie w procesie edukacyjnym indywidualnych możliwości uczniów,
- życie, zdrowie i bezpieczeństwo uczniów podczas zajęć prowadzonych w szkole i poza nią, podczas przerw, dowozów, oczekiwania na dowóz, zgodnie z zasadami określonymi w zarządzeniu dyrektora placówki,
- dobrą i życzliwą współpracę z rodzicami,
- tworzenie przyjaznej atmosfery pracy,
- osobiste doskonalenie zawodowe, które powinno być uzgodnione z dyrektorem szkoły w celu uwzględnienia zadań statutowych i charakteru szkoły,
- powierzone mienie szkoły.
Praca nauczyciela jest traktowana jako proces twórczy. Pozwala to nauczycielowi:
- proponować program podejmowanych działań oraz wybierać podręcznik do nauczanego przedmiotu,
- podejmować inicjatywę w opracowaniu programów,
- dobierać treści, metody i formy pracy dydaktycznej i wychowawczej spójne z przyjętymi programami kształcenia i programem wychowawczym,
- zgłaszać projekty innowacji i eksperymentów pedagogicznych,
- w sposób otwarty podejmować współpracę z rodzicami i dobierać właściwe formy jej prowadzenia,
- podejmować inicjatywę pracy na rzecz środowiska lokalnego wynikającą z misji szkoły.
Wykonującemu z oddaniem swoją pracę nauczycielowi powinno się zapewnić:
- wsparcie w realizacji zadań dydaktyczno – wychowawczych,
- bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
- pomoc w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych i w integralnym rozwoju własnej osobowości,
- sprawiedliwą ocenę i wynagrodzenie za swoją pracę.
5. Przykładowe sposoby realizacji celów i zadań szkoły.
Oprócz typowych metod opartych o system klasowo – lekcyjny, należy korzystać z dobrodziejstwa małej, kameralnej szkoły i niewielkich zespołów klasowych. Można to osiągnąć poprzez organizowanie:
- zajęć w zespołach międzyklasowych i międzyoddziałowych (np. nauczanie języków obcych w grupach lektoratowych),
- zajęć o charakterze warsztatowym, wskazującym również praktyczny sens nauki,
- zajęć w oparciu o metody problemowe, badawcze,
- zajęć muzealnych, teatralnych ….
- zajęć pozalekcyjnych, kół zainteresowań,
- wykładów i spotkań z wartościowymi osobami,
- wystaw,
- debat,
- zajęć z zastosowaniem nowoczesnych środków technicznych,
- działań charytatywnych,
- zajęć rekreacyjno – sportowych,
- wspierającej się, silnej wspólnoty,
- uroczystości religijnych i patriotycznych,
- zajęć formacyjnych, rekolekcji, wydarzeń modlitewnych,
- zajęć samopomocowych,
- projektów i programów,
- innych.
Budynek szkoły wyposażony jest w nowoczesne pomoce naukowe i środki techniczne. Zapewnia godne funkcjonowanie szkoły. Brak dużej przestrzeni wokół szkoły i zaplecza sportowego nie jest przeszkodą. Wynika to z koncepcji wykorzystywania możliwości środowiskowych, jakie daje duże miasto z bogatą infrastrukturą. Uczniowie regularnie korzystają z hali sportowej, kortów tenisowych OSiR oraz basenu w Gimnazjum nr 3. W podobny sposób wykorzystuje się inne środowiskowe możliwości: bliskość do Miejskiego Ośrodka Kultury, bibliotek. kościołów.
